azeri alfabesi ne demek?

Azerbaycan alfabesi (), Azerbaycan'da ilk olarak 1929 yılında kullanılmaya başlanan ancak 1939 yılında Sovyetler'in reddetmesi nedeniyle kullanımdan kaldırılan ve ülkenin bağımsızlığıyla 1991'den bu yana yeniden Azericenin yazımında kullanılmaya başlanan Latin alfabesine dayanan alfabedir. Azerice, Yakutçadan sonra Latin alfabesiyle yazılan ikinci Türk dilidir.

Tarih ve Gelişme

10. yüzyılda İslamiyeti kabul eden Selçuklu Hanedanı gibi diğer Oğuz boyları da Arap alfabesini kullanmaya başlamışlardı. Güney Azerbaycan (Azerice: جنوبی آذربایجان - گونئی آذربایجان; Cənubi Azərbaycan)'da Azeriler, Farsça öğrenim görme mecburiyetinde kalmışlar ve Arap alfabesini öğrenmişlerdir.İran'daki Azerbaycan Türkleri günümüzde de Arap alfabesini kullanmaktadırlar.

19. yüzyılda Azeri aydınlarından olan Mirza Fetali Ahundov (Az: Mirzə Fətəli Axundov), Arap alfabesini değiştirip, yerine yeni bir Latin alfabesi getirmiştir. En son 1922 yılında, Bakü'de Yeni Türk əlifba komitəsi (Јени түрк əлифба комитəси; Yeni Türk Alfabe Komitesi) tarafından yeni bir Latin alfabesi oluşturuldu.

1929'dan 1939'a kadar:

Aa, Bв, Cc, Çç, Dd, Ee, Əə, Ff, Gg, , Hh, Ii, Ьь, Jj, Kk, Qq, Ll, Mm, Nn, Oo, , Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Vv, Xx, Yy, Zz,

1939'dan 1958'e kadar:

Аа, Бб, Вв, Гг, Ғғ, Дд, Ее, Ёё, Әә, Жж, Зз, Ии, Йй, Кк, Ққ, Лл, Мм, Оо, Өө, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Үү, Фф, Хх, Һh, Цц, Чч, , Шш, Щщ, ъ, Ыы, ь, Ээ, Юю, Яя, ' (apostrof)

1958'den 1991'e kadar:

Аа, Бб, Вв, Гг, Ғғ, Дд, Ee, Әә, Жж, Зз, Ии, Ыы, Јј, Кк, Ҝҝ, Лл, Мм, Нн, Оо, Өө, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Үү, Фф, Хх, Һһ, Чч, Ҹҹ, Шш, ' (apostrof)

1991'den 1992'ye kadar:

Aa, Ää, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Ff, Gg, Ğğ, Hh, Xx, Iı, İi, Jj, Kk, Qq, Ll, Mm, Nn, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Vv, Yy, Zz

1992'den sonra:

Aa, Bb, Cc, Çç, Dd, Ee, Əə, Ff, Gg, Ğğ, Hh, Xx, Iı, İi, Jj, Kk, Qq, Ll, Mm, Nn, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Vv, Yy, Zz

Azerbaycan alfabesi, ə, x, ve q harfleri haricinde Türk alfabesinin aynısıdır.

Harfler

Transliterasyon Tablosu
Arap
İran'daki Azeriler ve 1929'a kadar tüm Azeriler
آ،ﺍ
چ
ائ
ه/اَ
گ
ایٛ
ای
ژ
ك
ق
ل
م
ن
ڭ
اوْ
اؤ
پ
ﺙ,ﺱ,ﺹ
ﺕ,ﻁ
اوُ
اﻭٚ
و
ي
ﺫ,ﺯ,ﺽ,ﻅ
ع,ء

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: azeri alfabesi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Kategoriler